بازار سرمایه در جایی بین امید و احتیاط

باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور – زهرا عرب کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بازار سهام پس از چند روز رفت‌و‌برگشت در حوالی سقف‌های تاریخی، روز گذشته بالاخره موفق شد سقف مهم خود را بشکند؛ اما در دقایق پایانی با فشار فروش مواجه شد تا بار دیگر معامله‌گران را در تردید نگه دارد. در واقع، روند این دو روز اخیر را می‌توان صحنه‌ای از جدال خریداران مصر و فروشندگانی دانست که در نزدیکی سقف تاریخی، به‌دنبال شناسایی سود هستند.

از خریداران مصر تا سقف شکسته

او افزود: در معاملات ۱۱ آبان بسیاری از معامله‌گران با نزدیک شدن شاخص کل به سقف تاریخی اقدام به فروش کردند؛ اما خریداران قدرتمندی در بازار حضور داشتند که اجازه اصلاح ندادند و منفی‌ها را سریع خریدند. ۱۲ آبان هم همان جریان پول، بازار را با قدرت آغاز کرد و شاخص توانست از سقف مهم خود عبور کند. هرچند در ساعت پایانی، فشار فروش کمی بر معاملات سایه انداخت، اما از لحاظ روانی، عبور از این مقاومت یک نقطه عطف مهم محسوب می‌شود.

او بیان کرد: اینکه بازار بتواند در روز‌های آینده این سطح را حفظ کرده و به‌عنوان حمایت جدید بشناسد، نکته کلیدی برای تداوم روند صعودی خواهد بود. هرچند باید پذیرفت که نقاط فعلی دیگر مانند شهریور یا مهر، آن ارزندگی تاریخی را ندارند و بازار از آن فاصله گرفته است، اما هنوز در محدوده‌های جذاب بنیادی قرار دارد.

جریان پول و انگیزه‌های تازه

این کارشناس بازار سهام عنوان کرد: در یک هفته اخیر، جریان نقدینگی با کیفیت متفاوتی در بازار حضور داشته است. حقوقی‌ها و حقیقی‌های درشت به واسطه دریافت سود سهام، رکود بازار‌های موازی مانند طلا و نیز گزارش‌های ماهانه مناسب، انگیزه‌های بیشتری برای خرید دارند. همین موضوع سبب شده که منفی‌های بازار، با خریداران پای‌به‌پای مواجه شود و اجازه اصلاح عمیق داده نشود.

او افزود: به نظر می‌رسد این‌بار خبری از «پول‌های عجیب و غریب» نیست، بلکه جریان طبیعی نقدینگی بازار در حال بازگشت است. با این حال، باید توجه داشت که بازار به قیمت‌های فعلی عادت کرده و در حال پذیرش آن به‌عنوان کف جدید است؛ اتفاقی که هم می‌تواند نشانه بلوغ بازار باشد و هم هشداری برای کاهش سرعت رشد.

نقش صنایع و خبر‌های اثرگذار

او می‌گوید: دو روز گذشته گروه پالایشی بیشترین تأثیر را بر جو عمومی بازار داشتند. کرک اسپرد مناسب و نرخ دلار توافقی حدود ۷۰ هزار تومان، همچنان سودآوری مطلوبی را برای پالایشی‌ها رقم می‌زند. در میانه بازار ۱۲ آبان افزایش تقاضا برای نماد‌هایی نظیر شپنا و پالایش قابل توجه بود؛ هرچند احتمالاً پشت این تحرک، شایعاتی از اخبار آتی نیز قرار داشت. به‌طور کلی، گروه پالایشی با وجود رشد اخیر، هنوز در قیاس با دیگر صنایع بزرگ بازار چندان گران نیست؛ در کنار پالایشی‌ها، خبر‌های مثبت از اصلاح سیاست‌های ارزی، احتمال تعدیل در بودجه، و گزارش‌های میان‌دوره‌ای مناسب صنایع بزرگ مثل فولاد، پتروشیمی و خودرو نیز موجب افزایش خوش‌بینی در بازار شده است. البته سه دسته خبر بالقوه وجود دارند که هر یک می‌توانند روند بازار را تغییر دهند اول تحولات منطقه، که همچنان ریسک کوتاه‌مدتی محسوب می‌شوند دوم خبار صنایع و نرخ خوراک، که در صورت تکذیب تخفیف‌ها ممکن است فشار مقطعی ایجاد کند و سوم تحولات نرخ ارز و سیاست‌های ارزی بانک مرکزی که مهم‌ترین عامل بنیادی پیش‌روی بازار است؛ چرا که تغییر نرخ تسعیر به سمت تالار توافقی می‌تواند سودآوری شرکت‌ها را به‌طور معنی‌داری افزایش دهد.

واقع‌گرایی در برابر هیجان

عرب گفت: در حالی که شاخص از سقف گذشته، هنوز بسیاری از سرمایه‌گذاران نگرانند که آیا این سقف واقعی است یا کاذب. از نگاه بنیادی، سقف معنا ندارد؛ قیمت‌ها تابع سودآوری و جریان نقد شرکت‌ها هستند. با این حال، رفتار جمعی بازار نسبت به سطوح تاریخی واکنش نشان می‌دهد. از این رو، تصمیم‌گیری منطقی همچنان باید بر مبنای متغیر‌های فاندامنتال مانند نرخ بهره، سیاست‌های دولت و چشم‌انداز نرخ ارز انجام شود.

او افزود: در کنار این موارد، نباید ریسک‌های کلان را نادیده گرفت. بنابراین بهترین راهکار، مدیریت ریسک از طریق ترکیب دارایی‌ها و کاهش وزن سهام پرریسک در سبد سرمایه‌گذاری است؛ نه خروج کامل از بازار است بازار سهام در وضعیت حساسی قرار گرفته و در جایی بین امید و احتیاط است. عبور از سقف تاریخی و گزارش‌های بنیادی قوی، نشانه‌هایی از تداوم مسیر صعودی دارند، اما در مقابل، فشار فروش در محدوده‌های بالا و ریسک‌های سیاسی و بودجه‌ای، معامله‌گران را محتاط کرده است. 

او گفت: تا زمانی که اخبار منفی از سه محور سیاسی، بودجه‌ای و ارزی به بازار نرسد، مسیر کلی شاخص می‌تواند مثبت باشد. با این حال، توصیه اصلی آن است که سرمایه‌گذاران پس از رشد اخیر، ریسک خود را کاهش دهند، از خرید‌های هیجانی بپرهیزند و بر سهام بنیادی با سودآوری پایدار تمرکز کنند؛ در نهایت، بازار این روز‌ها شاید نه گران باشد و نه ارزان، اما قطعاً به عقل و صبر بیشتری نیاز دارد؛ همان چیزی که خریداران مصر و فروشندگان محتاط را از هم متمایز می‌کند.