ایران پیشگام مستندسازی مراسم حج در جهان اسلام

باشگاه خبرنگاران جوان؛ نفیسه خلیلی – احمد ابراهیمی، کارگردان و از مدیران گروه جهادی و مردمی بهشت بقیع در برنامه «استودیو هشت» رادیو نمایش با اشاره به سابقه مستندسازی مراسم حج، از جایگاه برجسته مستندسازان ایرانی در جهان اسلام سخن گفت.

وی با تأکید بر پیشینه طولانی و ارزشمند ایران در ساخت مستند‌های حج، به فیلم معروف «خانه خدا» ساخته ابوالقاسم رضایی اشاره کرد که در سال ۱۳۴۵ خورشیدی در سینما‌های ایران به نمایش درآمده و از آثار شاخص این حوزه به‌شمار می‌رود.

ابراهیمی در ادامه به ریشه‌های تاریخی مستندسازی حج پرداخت و گفت: ظاهراً نخستین مستند از مراسم حج در سال ۱۹۲۲ میلادی توسط مریان کوپر و ارنست بی شودساک سازندگان مستند معروف «علف» ساخته شده، اما این فیلم به‌دلیل آتش‌سوزی از بین رفته است.

وی افزود: در سال ۱۹۲۸ یک کارگردان هلندی با سفر به اندونزی و همراهی با حاجیان، نخستین مستند باقی‌مانده از مراسم حج را تولید کرد که فیلمی یک‌ساعت‌ونیمی است و از نظر تاریخی و سندی بسیار ارزشمند محسوب می‌شود.

ابراهیمی همچنین به تولید نخستین فیلم صدادار حج توسط مصر در سال ۱۹۳۷ اشاره کرد و گفت: در ادامه، ۲۴ سال بعد، برادران امیدوار نخستین فیلم رنگی از خانه خدا و شهر مکه را تهیه کردند، که این اثر نیز توسط ایرانیان ساخته شده و دارای اهمیت تاریخی است.

وی در پایان یادآور شد: سه سال پس از آن، در فروردین ۱۳۴۳ جلال آل احمد با سفر به حج، کتاب مشهور «خسی در میقات» را نوشت. یک سال بعد نیز مستند شاخص «خانه خدا» توسط ابوالقاسم رضایی ساخته شد که نقطه عطفی در تاریخ مستندسازی حج در ایران به‌شمار می‌آید.