خیلی‌ها در دنیا ایران را با ادبیات فارسی می‌شناسند

باشگاه خبرنگاران جوان؛ نفیسه خلیلی – غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با حضور در برنامه «جریان» شبکه یک به جایگاه و اهمیت زبان فارسی پرداخت و نقش آن را در هویت ملی بررسی کرد.

حداد عادل با بیان اینکه زبان فارسی یکی از مشخصات ایرانی بودن است، گفت: همانطور که هر فردی از مشخصات شناسنامه‌ای برخوردار است، که سبب تمایز او با دیگران می‌شود، ملت‌ها هم هویتی دارند و خودشان را با آن هویت تعریف می‌کنند. زبان فارسی جزو شناسنامه ملت ایران است. اگر ملت ما بخواهد تعریفی از خودش داشته باشد، یکی از این تعاریف این است که ما ملت صاحب زبان کهن هستیم، که این زبان چند هزار سال سابقه دارد. اگر بخواهیم استمرار زبان فارسی را بررسی کنیم می‌بینیم فارسی باستان مثل پدر بزرگ، فارسی میانه مثل پدر و فارسی نو مثل فرزند است، که شباهت‌هایی با هم دارند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: در دوران بعد از اسلام، فارسی نو ادبیاتی در کنار خود ایجاد کرده که این ادبیات باعث همبستگی و حافظه جمعی ملت ما شده است. در واقع این ادبیات سبب شناساندن ما به مردم جهان شده است. خیلی‌ها در دنیا ایران را با ادبیات فارسی و مفاهیم ادبی و هنر‌های زبانی می‌شناسند. این زبان در طول قرن‌ها در خطه‌های پهناوری مثل شبه قاره هند نفوذ کرده و در ایران زبان مشترک مردمانی بوده که زبان محلی متفاوتی داشته‌اند. علاوه‌بر آن، این زبان وسیله ارتباط عرضی و افقی ما با تمام ایرانیان و فارسی زبانان و وسیله ارتباط طولی ما با نیاکان ماست. زبان فارسی چنین سرمایه‌ای است. به همین دلیل، در قانون اساسی ما زبان و خط فارسی جزو زبان رسمی کشور اعلام شده است.

وی درباره تفاوت فرهنگستان زبان و ادب فارسی با دانشکده‌ها و موسسات پژوهشی گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسی عهده‌دار شئون حاکمیتی زبان است. زبان مثل موجود زنده است و می‌تواند رشد یا زوال پیدا کند. این زبان می‌تواند تنوع پیدا کند یا آسیب ببیند. بنابراین، این ملت باید مراقب زبان خود باشد. فرض کنید یک مفهومی از خارج وارد زبان شود. این مفهوم یک لفظ دارد، که ممکن است یک استاد ادبیات یا زبان‌شناس برای آن یک معادل انتخاب کند، یا یک استاد دیگر معادل دیگری را برگزیند. هر دوی آنها هم از روی حسن نیت این معادل‌ها را انتخاب کرده‌اند. اینجا تکلیف اهل زبان چیست؟ ممکن است هر کس معنای متفاوتی از این معادل‌ها دریافت کند. اینجا لازم است دستگاهی باشد تا انضباط در کار معادل‌گزینی برقرار کند.